Bottom-up koken met kleuren

Ik heb gisteren heel veel geleerd op het Fabulous Food Festival in Haarlem. Niet zozeer over wat er allemaal kan met bonen, verse groenten, kruiden en allerlei andere heerlijkheden die de natuur ons biedt. Als wel over wat er allemaal mogelijk is als je een groep willekeurige mensen bij elkaar zet om een maaltijd te koken voor een onbekend aantal deelnemers, zonder enig recept. En zonder te weten met welke ingrediënten je gaat koken en of er wel genoeg zal zijn. Dat lekker eten veel met democratie te maken heeft, dat wist ik al. Maar dat er zulke mooie dingen in een keuken kunnen ontstaan zonder enige vorm van structuur, dat had ik nog niet eerder meegemaakt.
Wat was het geval? De workshop voor koks die Urgenda, de Youth Food Movement en kok Eric van Veluwen (Valeouwe) van plan waren te geven,  moesten we wegens gebrek aan belangstelling afzeggen. Was het programma op de zondag te lastig te combineren met het gezinsleven? Hebben we niet hard genoeg aan werving gedaan? Of was het watervrees voor het onbekende?
We zullen niet weten waarom de koks zich niet massaal inschreven om op een nieuwe manier te leren koken. Lees: met minder vlees en vis en méér groenten. Dat is immers de boodschap van het Fabulous Food Festival.

Enfin, het doet er ook allemaal niet zoveel meer toe. De grote, professionele kookstudio in de Lichtfabriek in Haarlem, de festivallocatie, was al gehuurd en de vraag was meer: kunnen we in één week tijd daar nog iets leuks van de grond krijgen? Nu houd ik doorgaans wel van een uitdaging en kok Berdien Siere reageerde gelukkig ook gelijk enthousiast op het aanbod om te gaan koken onder het motto ‘Kleur op je bord’. Maar hoewel alle wervingskanalen via de sociale media werden ingezet, stroomde mijn mailbox  niet direct vol met aanmeldingen. Van de 8 deelnemers zeiden er nog eens drie af en kwamen er twee niet opdagen. Enigszins gespannen toog ik gistermiddag dan ook richting Haarlem. Inmiddels was er namelijk wel veel enthousiasme ontstaan onder de standhouders om te komen mee-eten met de maaltijd die we zouden gaan koken met leftovers van het festival.  Maar hoe voed je veertig mensen met maar vijf deelnemers? Als een kip zonder kop – achteroverleunen zit niet erg in mijn aard – ging ik de uren die nog restten iedereen aansporen reclame te maken voor de workshop. Daarin ferm ondersteund door ZTRDG en Alexandra van Besel, organisator van het festival.

Loslaten bleek hierin maar weer eens de grote boodschap. Wie zin heeft om te komen, die komt. En wie er niet was, die hoefde er kennelijk ook niet te zijn. Om 3 minuten voor vier stroomde de kookstudio ineens vol met enthousiastelingen die wél zin hadden in een uitdaging. En voordat ik er erg in had, iemand had toegesproken of iets had georganiseerd, stonden er toch zeker vijftien mensen vol vuur doperwten te doppen, paprikaatjes te grillen, bonen te pureren of schalen vol met verse salade, kruiden en bloemen te vullen. Mensen verzonnen ter plekke nieuwe recepten, deelden hun ideeën met elkaar, proefden en stimuleerden elkaar. Het gros van de ingrediënten bestond uit donaties. Cressen van KoppertCress, tomaatjes van Eosta, aardbeien en koolrabi’s van Willem&Drees, bakken met kruiden van Biet & Boon en dozen vol met ander heerlijk grut van Buitengewoon. Aangevuld met heerlijk notenrozijnenbrood van Desem&Zo telde dat op tot een fantastische maaltijd. Kok Berdien liep glunderend rond, stimuleerde her en der een kind om geen twee maar slechts een halve peper in de soep te doen, gaf wat smaakadvies en riep om de vijf minuten hoe geweldig het allemaal ging. Ook Geert van Wersch, hulpkok van de Youth Food Movement spoorde zijn groep aan om vooral creatief te zijn met kooktechnieken en mogelijkheden.

Om zes uur stond het buffet klaar: één grote uitstalling van kleur en smaak. Daar kon echt geen sterrenrestaurant tegenop. En hoewel ik nog steeds niet weet hoeveel mensen er nu exact hebben meegegeten of gekookt: er was precies genoeg. Als toetje kwam er nog een donatie van Gimmepops, die heerlijke, natuurlijke ijsjes op stokjes maakten van vlierbloesem, rabarber, gember en ander heerlijks uit de natuur.  Daags erna snap ik nog steeds niet hoe dit werkt. Maar kennelijk maken de ingrediënten voedsel, kleur, smaak, geven en nemen het beste in mensen wakker. Ik heb de hele middag geen wanklank gehoord. Iedereen was happy en er was genoeg. Het was bijna een religieuze ervaring. Als dit het zelforganiserend vermogen van de leden van onze nieuwe voedselbeweging is, dan heb ik echt alle vertrouwen in de toekomst!